Nó
nhặt tấm ván chặn dưới đất lên đập cho rơi hết cát rồi quẳng vào lòng chiếc xe
ba gác, đẩy xe trở về góc cuối sân. Ngày hôm nay nó chở được ba chuyến, tính cả
vòng đi vòng về là mười lăm cây số một chuyến, vị chi là bốn mươi lăm cây số.
Bà Phấn, chủ cửa hàng vật liệu xây dựng đã ưu tiên dành việc chở cát cho nó, bà
cho nó mượn cả xe, cả xẻng, không tính tiền thuê mướn hay khấu hao. Mỗi xe cát mười
tám ngàn đồng nó được nhận đủ, không bị khấu trừ tiền cho xe và xẻng; đó là sự giúp đỡ. Bà bảo nó hiền lành chân thực,
giúp nó học hành, tạo phước nghiệp cho con cháu bà mai sau. Thằng Côi thiệt thà
ít nói, nó cảm nhận được lòng tốt của bà chủ bằng sự tri ân sâu sắc và thầm xem bà như người mẹ của nó.
Thằng
Côi được bà ngoại cho đi học. Bà bảo nó, học được đến đâu
thì học. Bởi, trong trí tưởng
của bà và mọi người trong gia đình, không ai dám nghĩ nó khá hơn; cứ nhìn vào
người mẹ đãng trí đã sinh ra nó, họ chán chường
lắc đầu. Trường học và các cô giáo ở
cùng xóm, gần như ai cũng biết xuất thân của
nó. Ngay từ bé nó đã cảm nhận được sự khinh thường lẫn vẻ
thương hại của mọi người xung quanh, kể cả thái độ phải cưu mang nó của bà ngoại
và các dì.
Nó
học trung bình nhưng cũng thi đậu vào trường công, học xong cấp hai nó lại đậu
được vào trường cấp ba. Không được đi học thêm các môn học quan trọng như các bạn
và không được có sách vở tươm tất đầy đủ. Nó tự đi làm thêm để kiếm tiền học.
May mắn cho nó đã gặp được bà Phấn.
Thường
nó chỉ chạy được một chuyến xe cát vào buổi chiều hoặc buổi sáng sớm, còn lại
thời gian phải đến trường, những ngày lễ hoặc Chủ
nhật như hôm nay nó mới đi được ba chuyến xe cát. Bà Phấn bao giờ cũng để dành
lại một xuất xe chạy cát cho nó, hôm nào cần cát nhiều cung cấp cho công trường
đang thi công, phải giao hết việc lấy
cát cho những người thợ chuyên nghiệp thành thạo hơn bà lại kiếm việc cho nó chở
những xe gạch hoặc xi măng đi giao cho khách, hoặc bốc xếp những kiện gạch hoa nhập kho.
Hôm
nay bà đưa hẳn cho nó sáu chục ngàn, bảo nó không cần thối lại.
Được thêm sáu ngàn, nó mừng khấp khởi, bao nhiêu mệt mỏi tan biến. Nó
cảm ơn bà, mắt ánh niềm xúc động, chẳng phải vì số tiền nhận được mà vì cái
tình cảm quý mến bà đối với nó. Ngoài giờ học nó hay quanh quẩn trước cửa hàng để chờ xem bà Phấn có cần nhờ
bảo việc gì.
Thằng
Côi sinh ra trong một gia đình buôn bán nhỏ, có chút lễ giáo. Bà ngoại nó là một
người đàn bà độc đoán, khó tánh vì goá bụa sớm. Bà một mình quán xuyến nuôi năm
cô con gái và một cậu con trai duy nhất,
cậu con này lại là con riêng của chồng. Năm cô con gái và bà ở dưới căn gác, ông
con trai được ở trên gác gỗ phòng trong, phòng ngoài là nơi thờ phụng, có bàn thờ Phật và bàn thờ ông bà. Một phòng thờ trang
trọng uy nghi giá trị nhất trong toàn ngôi nhà. Trên chiếc tủ gỗ hương là tượng
Phật mạ vàng trong bốn mặt kính; lư đồng, bình hoa, cặp chân đèn, tất cả đều bằng
đồng luôn luôn sáng loáng. Giá đựng kinh sách
đặt sát chiếc bàn thấp, tràng hạt, chỗ để bà ngồi tụng niệm hàng ngày.
Hai bên tủ thờ chính đặt hai tủ thờ thấp hơn, thờ ông
bà bên nội, bên ngoại. Mỗi sáng sớm và mỗi chiều tối trước khi ra chợ, chiều tối
bà về nhà,trước khi lên gác gỗ tụng niệm bà thường tranh thủ xem xét con cái bằng
những lời răn đe phòng hờ những việc có thể xảy ra theo sự phán đoán gay gắt của
bà, thường khi trách mắng hoặc trút bực nhọc bằng đòn roi. Người đàn bà bị áp lực
sự sống chi phối nặng nề, bà nghi hoặc và đố kị,
khó
chịu với bất cứ chuyện gì, với ai. Từ lâu rồi nụ cười của bà đã biến hẳn, bà nổi
tiếng là người khó tính nhất khu chợ, khách hàng nào lơ ngơ trả giá không sát
hoặc đùa giỡn một chút đều bị bà mắng té tát. Chẳng có gì lạ khi đám con của bà
đều có nét mặt quằm quặm lấm lét nhìn xuống, trông cứ
như muốn gây sự nhưng nhút nhát rụt rè đến tội nghiệp.
Cô
con gái đầu hơi dở người, bà gọi nó là “Con té phản”. Bà thường kể rằng: “Tôi
và bà Cả nó ngồi hai bên mép phản, vậy mà nó trườn qua bắp chân bà Cả rồi rớt xuống đất”. Bà luôn kể cho mọi người nghe về bà
Cả và anh con trai lớn. Bà là vợ lẽ, được bà Cả đi
cưới hỏi có lễ nghĩa hẳn hoi chớ không như các bà vợ lẽ
không lễ nghĩa khác, và vì trọng lễ nghĩa nên bà vẫn nuôi dưỡng và tử tế với
anh con trai của bà Cả, coi như con trai lớn của gia đình. “Con bé rớt xuống đất,
mặt mày tím tái, nó chết ngất đi…”. Bà đã lo chạy chữa không biết bao nhiều thầy,
bao nhiêu thuốc… mà nó cứ dại dại như vậy đó.
Cho đi học mấy cũng không vô; rốt cuộc chỉ ở nhà dọn dẹp, cơm nước.
“Con
té phản” đến mười tám tuổi cũng rậm rực, mắt xanh mỏ đỏ, quần này áo nọ. Nó mê
trai đến nỗi bị nhốt trong nhà cũng bám vào khung cửa nhìn ngẩn
ngơ, hết thằng trai này đi qua, thằng trai khác đi lại, nhìn hút mắt không
chán. Bà mẹ xé phăng đi mấy cái áo chẽn hở ngực, mấy cái quần ôm bó khít, rồi lại
mấy cái váy ngắn cũn cỡn. Mặc kệ!
Bà mẹ xé cái này, nó lại vá víu, túm cột ra làm kiểu khác. Ôi! Cái con nhà trò!
Người không biết bệnh cứ tưởng nó ăn chơi “Mốt thời thượng”. Cái “Con té phản”
luôn ở trong nhà, chỉ có buổi trưa ra chợ xách đồ ăn về nấu rồi đưa cơm ra cho
bà, trong khi các cô em gái bận đi học. Nó chỉ ra đường
trong giờ khắc ấy thôi mà bỗng một hôm bà phát hiện ra “Con té phản” lừ đừ, ngủ ngầy, ngủ ngật; nó ăn cực khoẻ; rồi “ựa”, “ọc” thật ra trò, chân mày cứ dựng chia chỉa lên,
hai bên thái dương mạch nhảy thon thót. Bà hốt hoảng kêu lên: “Thôi
chết! Trời ơi! Con giời đánh, mày bôi tro trát trấu lên mặt bà rồi!”.
Bà
trút những cơn tam bành thịnh nộ, cầm kéo xén phăng từng túm tóc “Con té phản”,
cả bốn cô em cũng tức tối, hùa theo mẹ mắng
chửi chị. Trước những cú đấm đá và lời hạch hỏi hung hản,
“Con té phản” cứ trân trân hai con mắt dài dại, nhoè nhoẹt chì xanh chì đen,
méo xệch cái miệng trét sơn đỏ chót ra không khai rõ được ai là cha của cái bào
thai. Bị đánh mắng quá nhiều, nó hoảng sợ
không hiểu gì cả, mẹ và các em nó càng cảm
thấy nhục nhã càng hành hạ đay nghiến tấm thân hình mập phì khờ khạo. Nhưng nó có hiểu gì đâu! Cái đầu “Con té phản” bây giờ đã bị gọt lam nham,
chỗ trắng, chỗ đen lởm chởm. Nó soi gương, tự động không phết son phấn lên mặt
và không chịu đi đâu nữa, suốt ngày chỉ ngồi ôm cái bụng khóc lóc kêu gào rồi
ngủ gục dưới chân giường.
Thằng
bé ra đời đã hôi hám vì mùi phân bầy chây của mẹ nó vừa đẻ vừa ỉa. Ai trách gì
con người u mụ, nhưng bà cô đỡ cũng không thể trìu mến lau chùi kỹ lưỡng cho
hài nhi. Bà mẹ bảo với mọi người trong
phòng sinh là cha thằng bé chết từ hồi nó còn trong bụng mẹ và bà cũng nảy ý đặt
tên cho nó là thằng Côi.
Thằng
Côi lớn lên với ghẻ chóc và sự chăm lo nhạt nhẽo
của mọi người trong gia đình. Nó thu mình ngồi trong bóng tối giống như mẹ nó,
thỉnh thoảng nó cũng được một người dì lôi ra tắm rửa kỳ cọ, nhưng ít bao giờ họ cho nó đi theo ra ngoài đường. Nó là nỗi ô nhục, vết dơ ảnh hưởng
tương lai bốn bà dì còn lại. Bà nó thường chắt lưỡi: Không
khéo rồi cái “Con té phản” làm cho ế cả đám!
May
thay cái đám cưới của Bác nó, con trai của bà Cả mở đầu màu sắc lễ cưới xin cho
gia đình bà. Dù là đám cưới con trai hay con gái cũng làm rạng rỡ tưng bừng,
khuôn mặt ngôi nhà thôi chìm trong u ám lâu nay. Bà cũng được một cô dâu con nhà
tử tế hẳn hoi.
Những
ngày sau lễ cưới bác trai thằng Côi, bà mẹ “té phản” của nó cứ quanh quẩn bò
trườn lên chân cầu thang rình rập; nó thao láo mắt nhìn mẹ nó, mẹ nó mắt tháo
láo nhìn vào màn đen sau vách phòng
thờ. Trong trí óc ngu độn cái phần người là đàn bà với những xúc cảm vô thức,
đã từng biết ái ân; “Con té phản” dậm dật khao khát. Nó thường giật bắn người
trước tiếng quát như pháo dội của bà ngoại nó, bà ngoại nó nắm ngược đầu “Con
té phản” vừa lôi vừa đánh mắng. Vài lần như thế thì vợ chồng bác nó xin ra ở riêng, và
xin mang theo thằng Côi, còn để cho các dì nó lấy chồng!
Thế
là thằng Côi được quan tâm, chăm sóc, nhưng rồi cũng chỉ đôi ba năm, đến lúc
bác gái nó sinh con và bác trai nó làm ăn thất bại. Nó phải về lại nhà ngoại, một
người dì đã đi lấy chồng; nó tới tuổi đi học.
Thằng
Côi âm thầm sống qua những tháng ngày tuổi thơ. Mọi người vẫn cho nó khờ dại,
nhưng nó thì nghe và hiểu được tất cả mọi điều xung quanh, nó hiểu cả bối cảnh,
sự có mặt của nó trong cuộc đời này. Với thái độ cam chịu và nhẫn nại; nó quan
sát mọi diễn biến trong nhà và ngoài hàng xóm. Người ta đã quen thuộc sự có mặt
của nó, nó cũng chẳng làm nên chuyện gì quấy động.
Các
dì nó lần lượt đi lấy chồng, căn nhà còn lại tiếng cười, khóc rổn rảng ồn ào của
mẹ nó và tiếng quát mắng dữ dội của bà ngoại.
Thằng
Côi dần dần ít về nhà. Nó nhập đám bạn học nghèo đồng trang lứa từ các làng quê
xa lên thuê nhà ở chung vừa đi học vừa đi làm. Cuộc sống trở nên dễ chịu, cái vẻ
buồn trầm mặc trên con người nó dần tan đi, nó vui với tình cảm chăm sóc chừng
mực của bà chủ. Nhiều khi nó ước ao phải chi mình là con của bà Phấn….
Bà
Phấn là một người phụ nữ trẻ, ngoài ba mươi, tướng tròn trĩnh, tay chân mũm
mĩm, móng tay móng chân được chăm chút cầu kỳ luôn tô màu hồng tươi, có khi lại
điểm những hình hoa quả nhỏ li ti xem ngồ ngộ. Bà làm chủ một
cơ ngơi vừa phải, ngoài căn phòng khách, phòng ngủ và bếp, một cầu thang lên lầu,
phòng cho đứa con gái còn nhỏ và chỗ trống dự định làm phòng ở và phòng chơi
cho cậu con trai tương lai chưa định hình. Một bên căn nhà là khoảng sân rộng,
dọc góc sân được lợp mái tôn làm nơi chứa xi măng, gạch, gói, sát trong sân đựng
mấy chiếc ba gác, phía ngoài đường là những ô sân chứa cát, sạn, đá sỏi… Nghe
đồn bà làm vợ lẽ một tay nhà thầu giàu có. Tay này có rất nhiều vợ lẽ, và rất
có “đạo đức” ở chỗ là lấy người vợ nào ông ta cũng tạo dựng cơ
ngơi, giao cho vợ quản lý một cửa hàng để
tự sinh sống, thực tế là cột chân mỗi bà mỗi nơi, để ai cũng lo trách nhiệm có
công ăn việc làm của mình không quấy quẩn đến ông. Bà Phấn đã có với ông một mặt
con, nhưng là con gái, bà muốn có thêm một
đứa con trai nữa.
Ông
thầu khoán có dáng người cao to phốp
pháp, đi đứng dềnh dang, hai con mắt uẩn khuất
sau hàng lông mày rậm, cằm bạnh, hàm râu quai nón xanh tốt phủ lên mép môi trên. Ông
có vẻ khí phách ngang tàng như một tay anh chị tầm cỡ hay là một nhân vật trong nhóm Lương Sơn Bạc thuở xưa bên Tàu; nói chung là một
đấng mày râu đầy ấn tượng.
Khi
xưa, bà Phấn người mảnh mai thanh cảnh lắm, ông thầu
bảo dáng bà đi nhẹ như bay, giọng nói bà dịu dàng như khánh ngân… Giờ
đây ông thầu không còn nhọc công sức tán tỉnh bà nữa; bà đã sinh cho ông một đứa con và ông bù đắp cho bà
cửa hàng này. Rồi theo thời gian,
tình cảm nồng nàn của ông dành cho bà nhạt dần, ông viện cớ bận công việc làm ăn phải đi liên tục có khi hàng tháng ông mới ghé về. Bà Phấn
buồn rầu khổ sở, bà nhớ lại những ngày tháng bà lui tới làm thân với chị bạn là
chủ cửa hàng cung cấp vật liệu xây dựng tôn, sắt, thép… Bà
biết chị này cũng là một trong mấy bà người vợ lẽ của ông thầu; bà vẫn rắp tâm
quyến rũ ông, phần vì bà mê ông, phần vì bà ước muốn có được một cơ ngơi như
các bà vợ khác của ông… Bà Phấn thở dài,
lâu này bà để mặc cơ thể phát triển mặc lòng. Thôi thì cái điều ước muốn đã được,
dù sao bà cũng là một bà chủ có cơ ngơi sự nghiệp trong tay rồi, giữa thời buổi
khó khăn, khối người khố rách áo ôm, bà đã vênh vang thể diện hơn người. “Thôi thì cứ bằng lòng những gì đang có…”, nghĩ thế nhưng bà Phấn vẫn nuôi tham vọng, bà còn
muốn được nhiều hơn nữa. Bà gặp thằng Côi, bà tử tế với nó vì những ngày đi lại
với chị bạn kia, bà biết mẹ thằng
Côi. Bà biết thằng Côi là ai.
Hôm
nay ông thầu ghé về, ông chở một
chiếc xe tải đầy gạch men, thằng Côi được bà Phấn cho dỡ
gạch xuống xe, nó lẳng lặng khuân từng thùng gạch men chất vào nhà kho. Nó cố gắng
chống chọi với cơn đau đầu choáng váng, hai chân nó run lẩy bẩy, người toát mồ
hôi. Hôm qua nó dầm nước sông dưới nắng đổ lửa, vì cần lấy cát mịn dưới sông
làm cát tô, nó muốn thử sức lấy cát tô để được giá cao hơn, nhưng sức vóc một
thằng bé mười lăm còm cõi làm sao kham nổi, vậy là ngã bệnh. Cơn sốt kéo dài hầm
hập, mắt nó mờ mịt, nó cố bíu chặt thùng gạch nhưng thùng gạch cứ tuột đi rơi
đánh rầm xuống đất bứt dây ràng bể rổn rảng.
Ông thầu quay phắt người lại, chạy bổ đến, người đang ngầy
ngật hơi men ông bốp luôn hai bạt tai choé lửa vào mặt nó: “Làm ăn thế hả? Bồi thường cho tao!”.
Thằng
Côi không gượng nổi, nó khuỵu ngã. Bà Phấn nghe tiếng ồn, lật đật chạy đến; bà đưa hai bàn tay trắng múp đỡ lấy thằng bé. Giọng
bà Phấn vươn cao run rẩy:
-Trời
ơi! Sao
ông đánh nó nặng vậy? Ông có biết nó là ai không? Con ông đó! Nó là con trai
ông đó!
Ông
thầu ngớ người nhìn thằng Côi trong tay bà Phấn tưởng
như không hiểu được điều vừa nghe; thoáng thấy mấy người làm công đang tiến đến
gần, ông cúi xuống ẵm thằng Côi lên
theo tiếng nhắc nhở của bà Phấn:
-Đưa
nó vào nhà đi. Nó đang bệnh này.
Thằng
Côi được đưa lên lầu, đặt vào căn phòng dự ước dành cho đứa con trai tương lai
của bà Phấn. Lần đầu tiên trong đời thằng Côi được nằm trong cái giường nệm đẹp
thơm tho, được có bác sĩ đến tận bên khám bệnh. Bác sĩ cho uống thuốc, nó vẫn
còn sốt cao lắm. Trong cơn mê chập chờn nó vẫn cảm nhận được bà Phấn đặt cái
khăn lạnh trên trán nó. Ông thầu cũng ngồi cạnh
giường nó, đầy vẻ lo âu và ân hận. Ông cúi nhìn nó, đúng là khuôn mặt của ông,
cái trán, cái cằm của ông… Ông mơ hồ nhớ về
mẹ nó - một cuộc trăng hoa phút chốc - nhưng nó đúng là con ông.
Nó đã lớn lên ngần ấy mà bao lâu nay ông không hề biết có nó. Ông để cho con sống
thiếu thốn khổ sở, trông nó mới tiều tuỵ làm sao! Ông bảo:
- Tạm
thời em cứ để con ở đây, chăm lo nó giúp anh. Anh sẽ…
Bà
Phấn cướp lời ông:
-Sao
tạm thời? Nhà
này cũng là nhà của nó mà, em có thêm một đứa con trai để nuôi nấng, em sẽ nuôi
nó ăn học tử tế. Anh yên tâm, em thương nó lắm!….
Ông
thầu ngập ngừng: Anh muốn bù đắp
cho mẹ con nó….
Bà
Phấn tựa sát vào người ông Thầu, mười ngón tay đẹp đẽ, dịu dàng vuốt ve mơm trớn
hàm râu ông, giọng bà dài ra: Mẹ nó dại người…
Ông mới là không biết gì!…
Yên
chí là thằng bé đã ngủ say, bà Phấn thỏ thẻ
kể lể nguồn cơn vì sao bà biết thằng Côi và bà đã tử tế với nó như thế nào, tại vì ông ít về nhà thăm bà nên bà vẫn âm thầm cưu
mang con của ông… rồi bà nũng nịu: Anh khuyếch
trương cho em mặt hàng…
Họ
thả mùng trấn quanh giường cho nó rồi dìu nhau vào
trong. Thằng
Côi nằm im, nước mắt trào tuôn trong đêm tối, nó nhớ căn nhà nhỏ bé của ngoại,
nỗi buồn nặng nề phủ lên cuộc đời của hai người đàn bà, mẹ và bà nó.
Mười
lăm tuổi, nó đủ hiểu được những toan tính của con người. Nó từng ước mơ bà Phấn là mẹ trong một mái nhà sung túc… Bây giờ sắp sửa
có được, nhưng tình cảm bà Phấn là sự vụ lợi không như cảm nghĩ ngây thơ của
nó. Nó nằm nghe hẫng hụt cảm giác buồn tủi bị lừa dối. Tự nhiên nó tha thiết
nhớ căn phòng trọ, nơi đám bạn bè vô tư cùng chia sẻ cơm áo cùng học hành... nó
sẽ sàng đứng dậy, đi lần ra
hướng cổng...
- Lê Mai
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét