Một chuyến xa nhà

Trần Đức Tài

Trời mưa đều đều ngoài hiên, cánh cửa sổ đã đóng chặt, vẫn còn những hạt nước li ti từ đâu xuyên qua đỉnh mùng rớt xuống mặt lành lạnh. Tôi kéo mền đắp cao quá cổ, nhìn quanh căn phòng lờ mờ trong bóng tối, mọi vật lung linh, chiếc ghế salon như ẩn hiện bóng người ngồi, trong khung cửa tủ chưng chén bát sáng nháy liên tục; chiếc kim đồng hồ treo bên cửa phòng chị Thuý cứ nhảy múa như những cánh tay ma, chốc chốc, con chim cú lại cất tiếng gáy bật ra từ cánh cửa nhỏ của mặt đồng hồ.

Đêm đầu tiên ngủ nhà lạ, mà lỡ nghe kể chuyện ma đầu hôm. Tai ác thay là chuyện ma ngay trong căn nhà mình đang ở nhờ. Nhà của chị Thuý.

Bà Tám quả quyết rằng, cái Trinh, em chồng của chị tôi bị ma thò tay vào mùng sờ mặt. Bà bảo: “Đến gần sáng, nó chạy sang tôi, khóc quá chừng”. Tôi hỏi: “Sao chị Trinh không chạy vào nhà với anh Toàn, chị Thuý cho gần hơn mà chạy qua đường xa tới mười mét?”. BàTám nói, vẻ phật lòng: "Cô không tin, chờ nó về rồi hỏi. Nó sợ co dúm cả người, khóc không ra tiếng. Nghe tôi ho - lúc đó tôi đang quét dọn ngoài này - nó chạy nhào ra". Tôi lại hỏi, “Anh Toàn, chị Thuý có biết không?”. "Biết chứ, nhà có người âm nên chúng nó cúng hoài”.

Bị câu chuyện ma ám ảnh tôi thao thức mãi đến gần sáng mới chợp mắt, lúc tỉnh dậy trời sáng bảnh.

- Mệt lắm sao mà ngủ dữ vậy? chị Thuý hỏi tôi.

Tôi cười lắc đầu:
- Dạ ngủ không được, gần sáng thấy anh Toàn đi làm em mới ngủ được một chút.

Chị Thuý nói:
- Ủa, anh Toàn mới đi mà...
Tôi ngờ ngợ nghĩ, vậy là mình đã không có chợp mắt được... (?!)
Chị Thúy sắp xếp đồ dùng vào túi xách hộ tôi rồi hối tôi ăn sáng nhanh lên.

Đêm mưa, ngày nắng tỏ. Nhìn trời “thiên thanh bạch nhật” tôi thở phào nhẹ nhõm với ý nghĩ: "Không có gì u ám dưới ánh mặt trời”. Tôi vác túi xách lên vai, chào chị Thuý; vội vàng vừa đi vừa chạy xuống con đường tắt, băng ngang khe nước cạn, ra đường cái đón xe lam vào Biên Hoà. Lan và Hồng đang nôn nóng đứng đợi ở ngã tư đường. Thấy mặt tôi Hồng la lên:
- Chậm chút nữa là tụi tao bỏ mày luôn, khỏi đợi nha.
Tôi cười xuề xoà mà thấy vui vui, hai đứa bạn mới vô dăm ba hôm, mà tiếng nói đã lai lai giọng Sài Gòn.

Chật vật đón xe mấy chặng đường mới đến được Bình Dương. Chúng tôi hỏi thăm đường tới trường Trung cấp Mỹ thuật. Ngôi trường nằm bên bờ sông, cây cối bao phủ xung quanh một vùng đất rộng, cỏ cây xanh tươi tốt. Trời đang nắng cao nhưng bùn đất còn đóng quanh từng vũng khắp nơi, dấu tích của cơn mưa lớn đêm qua. Ba đứa chúng tôi kéo lê những đôi dép nặng chịch cả bùn vào sân trường nhập bọn với đám thí sinh từ các tỉnh đến đang tập trung đứng trước cửa văn phòng. Đúng tám giờ các cô thầy phụ trách đến hướng dẫn chỗ ở cho thí sinh từ các nơi xa lưu trú trong thời gian dự thi.

Cánh nữ chúng tôi ở chung hai phòng kề nhau, đây là phòng học, bàn được kê sát nhau thành một dãy giường nằm tạm, ghế sắp dài sát tường để đặt va li, túi xách và các vật dụng. Một chị được bầu làm tổ trưởng, tổ chức sắp xếp chỗ nghỉ cho từng người.

- Lưu ý. Chiều tối các bạn không nên đi ra ngoài, nhất là bờ sông...

Có tiếng lao xao ở góc phòng: 
- Chiều tối ở dưới sông có ma da!

- Xin các bạn không mê tín, chúng ta chỉ vì an ninh trật tự thôi! Chị tổ trưởng nhắc nhở.

Sau khi nghe phổ biến nội qui trường thi, chị tổ trưởng thông báo những điều cần ghi nhớ, rồi tất cả tự ổn định.

Nguyễn Man Nhiên

Cuộc thi diễn ra ba ngày hai đêm, sáng mọi người đều vào phòng thi theo số báo danh. Trưa, chiều sinh hoạt tự do, thí sinh nam, nữ đều túm tụm ở trong nhà bếp. Trường không tổ chức nấu ăn tập thể, nên mạnh ai bới xách, nấu nướng gì tự túc với nhau. Ba đứa chúng tôi chỉ có túm gạo và hũ mắm ruốc kho chị Thuý bọc theo cho tôi. Nhìn chung toàn thể, nhóm nào cũng... tương chao mắm muối!

Ba đứa chúng tôi đã dự thi vào trường Cao đẳng Mỹ thuật ở thành phố Hồ Chí Minh, xong nộp đơn thi thêm trường Trung cấp Mỹ thuật Bình Dương nữa, để phòng hờ nếu không đỗ nổi vào cao đẳng thì học trung cấp vậy (!). Đề tài thi cũng na ná, ngày đầu thi vẽ màu đen trắng, ngày sau vẽ tranh mầu nước, ngày cuối thi toán văn; chỉ khác là toán văn ở đây theo chương trình cấp hai, tiêu chuẩn tuyển sinh dễ dàng hơn. Nhưng dễ dàng cũng ở tỉ lệ một chọi năm, loại được bốn đối thủ mới mong vào được trường. Xấu nhất là lại lều chõng ứng thí vào năm kế tiếp.

Buổi trưa sau khi cơm nước, phòng chúng tôi sửa soạn tập họp để chia tay. Không khí hơi bị căng thẳng với những lời bàn bạc lo lắng, số người có đủ tiêu chuẩn được ưu đãi quá nhiều và thuộc thí sinh của địa phương, thành phần xa xôi như chúng tôi lại quá đông, ba mươi khuôn mặt trong căn phòng này, có được bao nhiêu người sẽ may mắn được tuyển vào trường?

Hai ngày đầu thi vẽ, tôi cảm thấy phấn khởi lắm, tranh tôi vẽ theo cái nhìn chủ quan của mình thì có thể thuộc loại nhất phòng, hai ông thầy xem thi phòng tôi cứ gật gù xem tôi vẽ, vài thí sinh cùng phòng tạc đến trầm trồ.

- Chị có học vẽ trước rồi hả?

- Không. Học ở trong trường mỗi tuần một giờ.

- Chị vẽ hay quá!

Hai trăm thí sinh sẽ chỉ có khoảng bốn chục người trúng tuyển. Bài thi văn và toán lớp chín của tôi chẳng lấy gì làm phấn khởi. Xác xuất được vào trường của bản thân mình ở trường Trung cấp Mỹ thuật thấp hơn cả sự hy vọng vào trường Cao đẳng Mỹ thuật. Lan và Hồng cũng ỉu xìu giống như tôi, cả căn phòng tự nhiên lặng lẽ ưu tư hẳn, ai cũng sắp xếp hàng lý của mình một cách chậm chạp. Chị tổ trưởng phát biểu:
- Chúng ta đã họp mặt ở đây ba ngày với nhau. Trước mắt là vui vẻ chúc nhau có kết quả tốt đẹp và hẹn gặp lại. Nào hát lên.

Một bài hát được bắt lên rồi hai, ba bài kế tiếp, không khí trở nên vô tư vui nhộn.

Đợt thi của chúng tôi nhằm vào lúc trường đang chuẩn bị xây dựng, các phòng ốc đa phần đã được gỡ bỏ các khung cửa sổ, nghe nói xong cuộc thi này thì trường sẽ đập phá các dãy phòng để xây mới. Cánh nữ sinh chúng tôi ở được hai phòng còn cửa nẻo tốt. Thí sinh nam đông hơn, có một số được bố trí ở tạm các hộ nhà dân sát bờ sông cạnh trường. Ba ngày tập trung vào việc thi cử, hình như không mấy ai chú ý đến cảnh quan xung quanh bây giờ xem như đã qua xong sự gam go. Hãy thư giãn...

Bỗng có tiếng hỏi to:
- Quí vị. Mấy ngày nay có ai “ị” được không?

Câu hỏi của nhỏ Sang làm nổ ra một trận cười râm ran, cả phòng láo nháo lên:

- Chị có để ý mấy con cá trê dưới sông không?

Nhỏ Thái, thí sinh từ Buôn Ma Thuột nói:
- Đã ăn khô, đi bón, gió dưới sông cứ luồn lên... thêm mấy thằng quỷ sứ cứ nhảy ùm xuống tắm nữa chớ... Đồ ngu gì đâu!

Lan và Hồng và tôi ôm nhau cười nôn ruột. Kỷ niệm để nhớ nhất có lẽ là các nhà vệ sinh được làm trên mặt sông vừa để nuôi cá của các hộ dân tạm cư hai bên bờ sông chảy ngang phía sau lưng trường.

- Nếu được trúng tuyển mình trở vào thì trường đã xây dựng. Không còn cảnh “gió mát ven sông” nữa đâu.

Sau bài phát biểu của thầy hiệu trưởng và phát biểu của đại diện thí sinh, chúng tôi chào tạm biệt nhau. Cuộc chia tay nào cũng có một chút lưu luyến, bùi ngùi.

Tôi rủ lan và Hồng xuống Tam Hiệp ở lại nhà chị Thuý ngủ một đêm rồi mai cùng về Nha Trang. Hai đứa đã đồng ý, nhưng rồi lại kéo nhau xuống Đồng Nai thăm họ hàng. Tôi phải đón xe về Tam Hiệp một mình; nghĩ đến chuyện ngủ đêm tôi cảm thấy sợ sợ.

Nguyễn Man Nhiên

Lúc đưa Lan và Hồng lên xe lam, tôi quay vô đi ngõ đường chính, qua khúc dốc đất sườn đồi sụt lở, nơi có một góc quan tài lộ ra, tôi cắm đầu đi như chạy. Trên đồi trước kia là nghĩa trang, bây giờ người ta ủi đất làm đường mới, có một số mộ chưa được dời đi, đây là một trong những cái mộ bị khuất lấp lâu ngày dưới lòng đất này. Người dân địa phương qua lại hàng ngày đã quen, còn tôi khách lạ, đã yếu bóng vía lại đi phải lúc trời chiều chạng vạng. Con đường tới nhà chị Thuý còn một đoạn nữa, tôi cảm thấy hối hận vì đã không đi vòng qua ngõ tắt bên ngoài nghĩa trang.

Chị Trinh ngồi trước thềm nhà, thấy tôi chị đứng dậy cười toe toét:

- Thấy gì không?

- Gì chị?

- Cái cỗ quan tài ấy...! linh lắm đó!...

Tôi khẽ rùng mình; đã nhát gan mà tôi lại nghe toàn chuyện ma quái. Chiều tối phủ xuống thật nhanh, xóm nhà trên đồi vắng ảm đạm, trong nhà chưa thắp đèn, anh Toàn chị Thuý đi đâu chưa về. Tôi đành ngồi xuống cạnh chị Trinh. Chị giương đôi mắt “lưỡng nhãn bất đồng” ngó mông về phía gò đất, cái mũ tẹt hếch lên, nét mặt nữa như bí hiểm nửa như người dại. Đã hơn ba mươi tuổi đầu, không có một người bạn nào; chị làm ruộng ở dưới Hố Nai. Cách đây hai năm tôi vào thăm một lần. Chị Trinh rủ tôi đi thăm ruộng lúa khô của chị, tôi đã phải cuốc bộ ngót hai mươi lăm cây số rã rời. Chị ở trong cái lều nhỏ xíu giữa mênh mông ruộng cát, một loại lúa khô chịu nắng canh tác ở các vùng cao, hạt gạo cũng khô cứng dùng để xay ra bột làm các loại bánh. Chỉ đi với chị một lần rồi tôi không dám nhận lời vô xem ruộng của chị lần nữa.

Trời càng lúc càng tối, bóng tối thâm u che phủ cả một góc trời. Mấy dãy nhà của công nhân nhà máy Vikino nằm chơ vơ từng dãy cách nhau từng vạt đồi, trông hoang vu lạc lõng. Tôi chạnh thương chị Thuý phải sống nơi heo hút quạnh quẽ này. Mấy năm trước mẹ tôi đã khuyên can, nhưng chị vẫn quyết tâm lấy anh Toàn. Lấy chồng thì phải theo chồng, cũng được cái anh Toàn hiền lành, cần mẫn và hết lòng thương yêu vợ. Anh chị tôi sống hạnh phúc, thế cũng được.

Nguyễn Man Nhiên

Chị Trinh chỉ đọc hành lanh nói:

- Hồi trước đây là dãy nhà của quân y viện. Trong chiến tranh bị đạn pháo bắn trúng nhiều người chết lắm. Đêm nào trời mưa cũng nghe tiếng xe cút kít đẩy người bị thương đi qua, đi lại, chỗ cửa sổ mình nằm đó...

Trời ạ! Còn như vậy nữa! Tôi nhìn chị Trinh chằm chằm, cố tìm xem lời chị nói có thật không?

Mặt chị nghệch ra lơ ngơ như người “cõi trên”. Đúng là chị bị “nhập tà” rồi!

Sau mấy ngày ngồi xe đò đi liên tục, căng thẳng vì các cuộc dự thi, tôi chỉ muốn đi nằm, thèm ngủ một giấc... May sao anh Toàn chị Thuý vừa về tới.

- Anh chị vô Sài Gòn ăn đám cưới. Ở nhà cơm nước gì chưa? Sao không thắp đèn lên Trinh?, chị Thuý vừa nói vừa vội vã đi xuống bếp.

Tôi theo chị: "Ở đây vắng quá!".

- Ừ, ở lâu cũng quen, cũng yên tịnh.

Anh chị hỏi thăm tôi thi cử thế nào? Nếu đỗ vào ở với anh chị cho đỡ buồn. Tôi thì nghĩ chắc là mình ở trường nội trú. Nếu đỗ được vào trường thì chỉ về thăm anh chị mỗi tuần mà thôi.

Đêm nay ngủ chung giường với chị Trinh, giường sát cửa sổ, tôi sẽ nằm bên trong hay bên ngoài? Sắp cài cửa, bà Tám sang chơi:

- Mai về rồi à? Không ở lại chơi với anh chị vài hôm?

- Ngủ chung với cái Trinh à? Giường chật, hay qua ngủ bên nhà tôi?

Tôi chưa kịp nói gì, chị Trinh đã la lên:

- Bên đó có con ma cụt đầu!

Bà Tám giãy nảy lên như bị điện giật:

- Cái “xác cô nhập” mày! Nhà tao rao bán mà nói có ma hả?

Chị Thuý ngượng nghịu rày chị Trinh:

- Cái cô này, suốt ngày ma với quỷ.

- Ma cũng là người như mình khi chết đi chớ gì đâu!

Bà Tám bỏ đi về. Tôi treo mùng chun vô nằm phía bên trong, lòng lâm râm mấy câu kinh Phật tự trấn an... "ngủ đi, ngủ đi mai về nhà với mẹ thôi". Cố ngủ đi,dưỡng sức, mai còn một ngày đường dài...

• Lê Mai