Chủ Nhật, 9 tháng 3, 2014

Trong khung cửa


Về nhà. Đặt giỏ chợ xuống bếp, trên bàn có một cánh hồng của một ai đó mang đến tặng. Các con tôi lau nhau tả dáng, tả hình, mỗi đứa một cách, rốt cuộc tôi chẳng đoán được là ai(?). cắm cánh hoa vào ly nước, nhàu nhĩ lạc lõng.
               Lúc sáng sớm dắt xe ra chợ nghe cô chủ tiệm may bên cạnh nhà la lên:
-        Tui không nhận! Là tui không nhận!
Anh chồng cô với bộ mặt điển trai, lúc nào cũng có vẻ nồng nàn tình tứ, anh chàng phong lưu công tử đầy quyến rũ, cũng đầy tài trăng hoa nhăng nhít... hai tay ôm một bó hoa hồng to tướng nhăn nhở nịnh vợ. Cô vợ né tránh xua đẩy:
-        Không nhận! Không nhận!
Tôi chợt nhắc nhở mình hôm nay là 8/3. Từ lâu rồi, chồng tôi bảo:
-        Bày đặt! A dua theo mốt! Lễ hội cái gì?!

Thứ Năm, 5 tháng 9, 2013

Tôi









Lấp vui lên khoé mắt này
Chỉ tôi mới biết vơi đầy cuộc tôi
Người tri âm gặp gỡ rồi
Có ai vác nổi phận đời ai không?


Đời chan hòa những yêu tin


Có một gia tài của tôi - đâu đó
Trần gian còn giữ hộ chưa trao
Sống yên tâm - tôi tin tôi giàu có
Không gì lo - khốn khó ở chiêm bao.

Có khối chân tình xẻ chia ẩn khuất
Vẫn ân cần theo dõi suốt ngày đêm
Vẫn vỗ về đêm đêm tôi ngoan giấc
Không gì lo - hạnh phúc ở kề bên.

Có một người yêu tôi - tôi yêu sẽ đến
Sẽ đi cùng - tận cuối nẻo đường kia
Rất dịu dàng trao tôi ngàn thương mến
Không gì lo - cơn ác mộng phân lìa.

Có những an thần vị tôi ngự trấn
Những tai ương dừng lại - chẳng gieo điều
Tôi vẹn nguyên - không ai người gây hấn
Đời chan hòa đây đó ngợp yêu tin.

Chút tình tưởng niệm



Đêm chong lên ngọn nến
Thắp tình lỡ không đầy
Cuộc tình nào đi
                           đến
Chưa một lần trong tay.

Tháng ngày xưa
                          hờ hững
Sao vẫn còn đến nay?
Đã rẽ về hai hướng
Tình tan rồi
                    mới say?

Năm năm yêu vẫn nhạt
Chia tay
             sao nhẹ nhàng
Tình không là hương ngát
Ước mơ đành dở dang.

Đường phố xưa
                         người cũ
Gặp nhau nửa miệng cười
Ta một mình níu giữ...
Một mình ngẫm đầy vơi.

Mười lăm năm lại gặp
Mắt tìm nhau
                      lặng yên
Tình yêu không vá chắp
Khát khao xưa nổi?
                               chìm?

Hai mươi năm đằng đẵng
Ta
     hai con rối đời
Chín thời gian suy ngẫm
Bước vắn  dài
                       buồn? vui?

Chỉ còn trong tưởng niệm
Thổi đi cây nến tàn
Đã suốt đời tìm kiếm
Có rồi
          lỡ để tan.

Bóng mình là giả - dưới chân


Trên mắt giả
Bờ môi giả
Nụ hôn giả
Mối tình cũng giả
Chỉ nỗi đau là thật
Lúc chia tan.

Người diễn tả đường cong
Độ xuân thì mười lăm, mười bảy
Tơ áo lụa gió lùa xa lắc
Thuở ấy
Bây giờ
Tận trăm năm

Đời người giả
Những vàng trăng cũng giả
Vướng vất về giả cả chiêm bao
Vai đã so, ngực gập
Tóc chiều
Lấy chi tặng ngày hoàng hoa cũ

Thanh tân chuốt lại
Tay còn thon
Gầy quá thủy chung
Trần gian giả
Phong ba từng giả
Cả bóng mình là giả dưới chân

Vẫn đến đi niềm tin sẽ nhận
Dẫu lá vàng trên cây
Và gió
Phút nắng dài
Tâm tư khát ấm
Đối dáng người để thật dung nhan

Nồng nhiệt giả
Tinh khôi giả
Ngôn từ cũng giả
Khép mắt che buồn chất ngang ngang.

Vu vơ


Cảm ơn cuộc gọi nhỡ vu vơ
Cho tôi tưởng là người ấy đấy
Để sớm mai nắng vàng tươi rực rỡ
Đôi chim chuyền ríu rít hót trong cây.

Cảm ơn sự đợi chờ ai sẽ đến
Tôi thấy mình ươm thắm mộng mơ
Nghe ngân ngân nhạc hoa cung phím
Tâm hồn mềm dịu ngọt như thơ.

Cảm ơn chút rộn ràng vay mượn
Cho mắt môi lóng lánh khung gương
Cảm ơn được có thêm lần ảo tưởng
Để biết mình còn
                         ước muốn yêu thương.

Bươn chải



Mẹ như con gà
Muốn xoè tay ấp ủ
bầy con chiu chắt dưới tầm mình
Nhưng những chú gà non trổ mã
Những cô mái cứng hàm
Tranh dân gian Đông Hồ
Bươn bả đi
những phương trời hăm hở.

Mẹ đâu có được như con gà
Loay hoay quanh khung ổ...
Mẹ bươi tìm cuộc sống hụt chân.

Ơi những chú gà con
Tưởng cánh đủ dài, vuốt đủ nhọn
Cứ vênh vang: Ta đến rừng này!
Vốn liếng cuộc đời mẹ vun cho các con quá mỏng
Chỉ có một cái tâm, không khí giới giữa trường đời.

Các con quay lại nhìn ra mẹ
đầy xót thương và bực nhọc
Gia tài chẳng có gì ngoài thua thiệt, tổn thương
Tầm cánh mẹ xác xơ và nhỏ bé
Chơ vơ không biết tựa vào đâu (?!)

Mẹ như con gà
ấp bầy con trong tâm trí
Bầy con lon ton nhảy những bước ngoằn ngoèo
mẹ vỗ cánh
hoài không bay được;
Mẹ tha các con đi quá muộn
Hiện đại văn minh không dễ bám thành mầm.

Ơi bầy con!
Có muốn chắt chiu cũng đành phó mặc,
Nhiệt huyết bước ra đi
Đã bến đây rồi!
Mẹ xây tổ đặt đâu phiến gạch?
Bầy con dần tách xa
Còn lại mẹ mình mình...

Khoảng thời làm vợ - làm dâu


Tưởng trong cổ tích cũ càng
Mẹ chồng xưa mới buộc ràng nàng dâu…

Mẹ anh chẳng có têm trầu
Nhưng mà tóc vấn, nhuộm màu răng đen
Rước dâu về
Mẹ đêm đêm
Canh ba chưa tỏ đã lên chong đèn!
Vách ngoài bóng nến chòng chênh
Vang vang kinh mõ
Rền rền ê, a…
Tiệc khuya lạ chỗ xa nhà
Thất thơ trỗi dậy
Nghe gà sang canh
Nhủ thầm: “Dâu phận nhà anh
Sao sao cũng phải cho thành ấm êm”

Năm cô còn quấn kĩ mền
Cuối năm trời rét càng thêm rét nhiều…
Mẹ anh kể khó dăm điều
Lim dim mắt liếc
Đo chiều nông, sâu:
- “Khi xưa, tôi về làm dâu
… thì không có dễ như dâu bây giờ…”

- “Vâng! Vâng! Chẳng dám chi ngờ
Ngày xưa các cụ, với giờ khác xa!”

- “Xưa, tôi trông ngó cửa nhà
Gì cũng phải biết
Gọi là thưa ngay!
Việc không ngơi nghỉ, liền tay
Ruộng nương, đồng áng
Chẳng tày mình tôi!
Sớm đun cơm, sắp quang nồi
Gánh ra thợ gặt ăn rồi,
về ngay.
Sân nhà, vườn tược, cỏ cây
Xới vun rau luống. Lại xoay giã, sàng
Nước cơm hầu bố mẹ chồng
Phơi rơm, hong rạ
Gánh gồng vô, ra…
Ngủ thời sau hết cả nhà
Thức thì trước nhất
… Chưa là đảm đang!”
(Lắng chờ nghe mẹ bảo ban
Anh đi ngang vẫy, muốn sang không đành)

- “Chị nay dâu chốn thị thành
Cửa nhà một loáng
Chớ cành nanh em!”

Mẹ ra chợ, bảo tôi: “Xem
Rảnh rang cắt sửa, may thêm áo quần!”

Băn khoăn ngồi ngó một giường
Vải nâu, đen mục
Những đường gián dăm
Kéo chưa đụng đã toẹt phăng
Bàn may lịch kịch kim đâm vá dày
Sáng may,
Tối lại ngồi may
Anh về quơ hết nhét đầy bao gai:
- “Để lau dầu máy, lau tay
Lau nhà lau cửa
Còn may nỗi gì?!”
Mẹ im im chẳng nói chi
Năm cô mặt lạnh lầm lì vô, ra…

Bất thường
Trưa mẹ về nhà
Gỡ màn, chăn, chiếu, giặt chà giếng sau:
- “Nghĩ buồn con gái, con dâu!
Thân tôi mà được nhờ
Đâu thế này !”
Vội vàng tôi xuống thế tay:
- “Mẹ lo việc chợ, để đây con làm!”
Chai ve soạn rửa giăng tràn,
Cất công súc sạch
Bán hang ve rong!…

Chuối mùa chuối chín vàng buồng
Cả nhà ăn
Nghĩ cũng thường tôi ăn
Chợt nhìn mấy mắt đăm đăm…
Bẽ bàng trái chuối lỡ cầm trên tay!
Ớt đâu ai xắm mà cay
Chiếu bày mâm cỗ, lòng đầy ngổn ngang

Mẹ đi thăm Tết họ hàng
Các cô chơi bạn, xênh xang mũ, giày
… Đã gom chùm khóa cầm tay
Nghĩ sao, để một chìa đây: khóa nhà!
Nhìn anh say ngủ, xót xa
Bồ hòn không ngậm
Sao mà đắng ngang
Chẳng may
Cầm sắt dở dang
Làm dâu không đặng
Nửa đàng mà thôi!

Tôi về nhà mẹ cha tôi
Giữa ngày xuân mới, chắn đôi nỗi buồn
Tỉnh say anh cũng theo luôn
Mẹ anh vấn tội “cang thường” mẹ tôi
Cổ, Tân, hai phái đụng rồi!!

- “Tôi đâu có bán gả đời con tôi
Đắp xây phải lứa vừa đôi
Bằng không, nó vẫn con tôi trở về
Hèn, sang đã chẳng câu nề
Thương đâu, gả đó, yên bề là vui!”

- “Con chị, là dâu con tôi
Mẹ xua ngõ trước, còn vời ngõ sau
Tân thời học thói đâu đâu
Hễ hơi động chút là nhàu mặt ra!
Dâu con hàng xóm người ta
Giỏi giang rất mực
Trọng gia pháp là…
Đã đi
Muốn trở lại nhà
Phải khay trầu rượu, lạy tha lỗi lầm…”

Lắng nghe lời mẹ tỏ phân
Mời về, tôi cũng chẳng tâm nào về!

Trắng đêm ngồi đếm sao khuya
Xin cho hai đứa duyên thề mãi xanh
Mẹ buồn như mẹ mất anh
Anh buồn
Dấu quẩn, dấu quanh không buồn!
Nhưng mà có kẻ buồn hơn!
Vì mình mà cách ngăn đường mẹ, con!
Tưởng tan
Đâu có nghĩ còn
Trời cho hai đứa sắt son bền dài
Tôi không đặng giỏi bằng ai
So dâu thiên hạ, kém tài đảm đương
Nhưng mà
Có tấm lòng thương
Không buồn giận mẹ chẳng hờn trách anh
Nghĩ thầm: “Cái thuở xuân xanh
Mẹ trăm ngàn khổ nên thành đa đoan!”…

Mẹ đâu chặt dạ, bỏ con
Xa dăm mươi tháng, bao toan gọi về
Ngẫm câu: Sum họp đề huề
Bàn anh thôi hãy quay về nhà thăm…
Ngàn xưa nước chảy xuôi dòng
Làm con, nép phận vui lòng mẹ cha.

Nhưng rồi, tính nhẩm năm ba
Tôi chưa sinh cháu cho nhà nối tông
Người ta con bế, con bồng
Mẹ than vãn
Trách anh không nghe lời:
- “Cưới cô T. vững cơ ngơi
Cưới cô N. hẳn con trai lớn ngồng!!!
… Mốt mai hương khói cha ông
Thân tôi vô phước, xấu phần cậy đâu?!”
Mẹ không biểu bỏ nàng dâu
Mà day dứt để cho sầu vây quanh!

Tôi thương anh, mẹ thương anh
Mà tôi với mẹ không thành thương nhau.

Năm cô lần lượt qua cầu
Bốn cô sinh gái, con đầu
Như tôi!
Nhủ thầm: “Có mụn con rồi
Còn trông đứa kế xem trời cho sao??

Năm năm, một trận ba đào
Tôi sinh thêm gái, nghẹn ngào lòng trong
Lời đùa: “Sau, rể cũng con!”
Anh kêu: “Rể khách!” nghe hồn buồn tênh!
Một mình thức với đêm đêm
Gác tay ngang trán
Bao niềm cay chua
- “À ơi! Bà nội lên chùa
Bố công việc bận, gió lùa xuyên khe
Trong vòng tay mẹ chở che
Ngủ đi bé bỏng
Ai về, mặc ai!!”…

May, trời không định dằng dai
Vận thời bổng lộc tiền tài rênh rang
Nắm tay gần tới cao sang
Thêm con gái thứ ăn làm lại ra
Hai năm sau
khải hoàn ca
Tôi sinh trai tiếp,
Cả nhà mừng vui
Mẹ hay lên, xuống cùng tôi
Ngắm thằng cháu nội trong nôi xinh là…
Cơ ngơi độc lập riêng ra
Tôi chăm con cái, cửa nhà và anh!

Nhưng rồi,
Tiền có, tật sanh
Chồng ham chén bạn, chén anh tạc thù…
Thói thường tửu hậu, trà dư
Đổi lòng
Đổi cả tâm tư, tính tình
Tướng đi xem cũng huỳnh huỳnh
Nghinh ngang đứng giữa đám đình chợ đông
Sức, tài đâu đủ chơi ngông!
 Lời khuyên can
Chỉ mất lòng thêm thôi!

Trong tình anh có còn tôi?
Cột chi bổn phận, một đời bên nhau!

Ai vày, mà ngực nhói đau
Sau làn xiêm áo
Dấu sâu một mình
Mẹ thì một mực đinh ninh:
- “Chúng mày bất hiếu, nhẹ tình mẹ cha…
Bên sâu, bên cạn, chắc là
Của tiền cất dấu cho nhà ai riêng?!”

Đã buồn nhạt nhẽo Thúy Uyên,
Mẹ, cha, anh, chị càng phiền xiết bao!

Mẹ rằng: “Mang nặng, đẻ đau
Nó giờ biết vợ
Chớ tao nghĩa gì!
Bao chùa, bao miễu lê đi
Khấn xin Phật pháp hộ trì cho bây…
Cúng xin sao
Cúng vị bài
Khắp chùa cả nước, ai ai đã bằng…”

Anh thì viện: “Vốn làm ăn”
Tiền nhà gạo, chợ…
Phát phân ngày ngày…
Nỗi lòng tỏ với ai đây?!
Góp gom biếu mẹ
Mai xoay nợ vòng
Mẹ rằng:
 - “Vai, cánh vợ chồng
Chung lưng, đấu cật kiếm đồng bạc chung
Sao mày ăn sướng, ở không
Để cho nó phải nhọc thân trâu cày?!”

Nghĩ: “Chưa đã đủ con bầy?!
Việc nhà, việc cửa còn đầy ngổn ngang
Thêm thằng con bé đang mang…
Giữa thời củi quế, vô vàn gạo châu!…”
Tủi thân làm vợ,
Làm dâu
Mộng thời con gái
Lạc đâu mất rồi!

Yêu thương tưởng trọn vẹn đời
Sắt se riêng giữ
Ngậm ngùi riêng hay.

Con giờ dư gái, dư trai
Mà anh cơ nhỡ
Trắng tay trở về
Cuộc đời bao nỗi nhiêu khê!
Trời cho, trời lấy một bề, dễ thay!
Áo cơm dằn nặng hai vai
Tôi mở hàng quán
Bữa đầy,
Bữa vơi
Mẹ như vừa chợt thương tôi
Không dưng sơ nữa, con tôi, cháu bà!

Ngẫm gần, thôi lại ngẫm xa
Tiền tài, nhân nghĩa
Đâu là trọng - khinh?…
Lấy vui, còn mái gia đình
Vợ chồng, bà cháu, ân tình lại chung.

(Nha Trang, Việt Nam - 1994)

Đêm nhớ người xưa - nhớ mình xưa - buồn phát khóc



... Các con là những hình hài
Từ cha từ mẹ - từ tôi và người...
Đứa thừa hưởng sóng mũi, vành môi
trộn pha từ mắt,
trộn pha cả tính cách...
Lời xưa:
“Con ông sao không giống lông giống cánh”!
Dẫu cả khoảng thời chung sống mấy khi gần gũi bố đâu.
... Đụng nhau
bố với con đối đầu như đối địch
Tướng dáng ngông nghênh
lời chói chát
Nỗi cực lòng
Thiên hạ, họ hàng, lối xóm...

Tôi nghĩ không có kỷ niệm gì khiến cho còn lưu luyến.
Mẹ mang các con ra đi
Cần như là ước nguyện
Đã hàng bao đêm,
cả những đêm sau này (và hình như đêm qua cũng vậy)
Tôi bằng lòng đã thoát!
Giống như đã gạch một lằn ngang
Từ nay tương lai các con phía trước!

Đêm chợt những gì xưa sau lằn gạch ngang dùn vỡ
Đây, đó những tấm ảnh bố bồng con,
nụ cười thật tròn
áo dầu, muối bạc.
Ôi, cái chung mực gỗ đục này... sao không dưng trào nước mắt (?!)
Ngày xưa cũng có lúc thắm nồng...
Ngày, chén nước cầm chưa cạn...

Đêm nhớ người xưa,
nhớ mình xưa...
Giờ chốn năm minh, bồ hóng bấc đèn hao ít người còn biết
... ngày trần lưng vá đắp bức tường xiêu
hạt nước long tong mưa; lọ, nồi, cà mên giăng dọc...
Nệm ướt phủ ni lông,
ni lông tái sinh dễ toạc
tôn sét rỉ những dòng đặc quánh...
Cà phê đậu rang khét rì cuống phổi;
Gò lưng xe đạp, hướng Bắc, hướng Nam ngoại thành dã ngoạn...
Đèn bóng sáng, bóng lu; mặt chì, da mét
Đàn con thuở ấy đã sinh ra
Đêm,
chập choạng phía nào
chắc không chỉ phía tôi...
Thôi cứ nghĩ người cũng chong đèn chốn cũ
(... dẫu không mới tính cách đơn thuần tranh công, trút lỗi...)
Bọn trẻ con quá nhạy
mẹ mong các con trung dung niềm thương,
nỗi ghét
Giờ thì cũng xa ngút ngát rồi!

Đừng quăng thư của bố vào xó góc
đừng hững hờ đọc lướt...
Mẹ đâu có độ lượng nhiều -
con đứng tên hộ gửi quà xứ Mỹ
(... người xưa thừa thế kể dài tình ...)
Các con càng khó bảo.

Đành
ly vỡ dán sao lành
bước di, đừng ngoái lại
Vết thẹo khâu khéo cũng đã lần...
Cớ sao mà phát khóc?!

Đêm à, tôi xót tôi xưa...

Thứ Bảy, 31 tháng 8, 2013

Giao lưu

Đoàn VHNT Khánh Hòa thăm Thừa Thiên-Huế, năm 2007.
Lê Mai đứng thứ tư từ trái sang.
 Hội VHNT Thừa Thiên-Huế tiếp đoàn thực tế sáng tác của
Hội VHNT Khánh Hòa tại tòa soạn Tạp chí Sông Hương.
Lê Mai và cố nhà văn Minh Quân tại bãi biển
Nha Trang (2003). Ảnh: Tôn Quang Minh
Lê Mai và nhà thơ Quỳnh Hoa (Đinh Tiểu Lăng)

Giao lưu văn nghệ

Giao lưu CLB Trăng Thơ và CLB Kim Bằng
Lê Mai đứng hàng đầu, thứ tư từ trái sang
Nhà văn Trần Kim Trắc, Hoàng Nguyệt Liên
(TPHCM) đứng bìa trái và thứ hai hàng sau.
Lê Mai đứng bìa phải hàng sau.


H. Hương Thanh, Quang Minh và
Lê Mai, ngày 08-3-2006

Đoàn VHNT tỉnh Vĩnh Phúc tại Nhà sáng tác Nha Trang
Lê Mai đứng thứ hai bên trái.

Đoàn VHNT tỉnh Thái Nguyên tổng kết trại sáng tác
tại Nha Trang. Lê Mai ngồi thứ hai từ phải sang.

Giao lưu đoàn VHNT tỉnh Lâm Đồng.
Lê Mai đứng thứ hai từ phải sang.

Khai mạc triển lãm của họa sĩ Thanh Hồ tại Ty VHTT tỉnh
Quảng Ngãi năm 2000. Từ trái sang: Diệu Trâm, Lê Mai,
Ân Nam, Hoàng Hương Việt, Thanh Hồ, Đỗ Trí Dũng,
Duy Nhuận, Vĩnh Nguyên
Lê Mai đọc thơ tại buổi giao lưu
với đoàn VHNT tỉnh Phú Thọ.  

Lê Mai tại một buổi giao lưu văn nghệ
Đoàn VHNT Phú Thọ

Lưu niệm với đoàn VHNT tỉnh Phú Thọ
Từ trái qua: Võ Mẹo, nhà thơ Hồng Vinh,
Thi Phúc, anh Vinh, Hoài Nam, Diệu Trâm,
Thanh Hải, Lê Mai, Lê Đức Thông
Võ Mẹo, Lê Mai, Ba Đen, Thi Phúc